پرسشنامه رایگان بررسی دیدگاه متخصصان در خصوص گنجاندن “مرگاندیشی” در برنامهدرسی دوره متوسطه
پرسشنامه بررسی دیدگاه متخصصان در خصوص گنجاندن “مرگاندیشی” در برنامهدرسی دوره متوسطه
مرگ، از دغدغههای انکارناپذیر و بنیادی بشر است. شیوه روبهرو شدن با مرگ، تأثیر بازتابی مرگ بر زندگی و اعمال آدمی همگی، منوط به تصویر و ادراک آدمی از مرگ دارد. در این میان نظام تعلیم و تربیت، به طور عام و تربیت دینی به طور خاص، میتواند منشأ اثر باشد. بررسی کتابهای درسی دوره ابتدایی و متوسطه نشان میدهد که برنامهریزان درسی، بهطور ویژه و نظاممند به موضوع مرگ و مرگاندیشی نپرداختهاند. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به سه سؤال عمده بر اساس دیدگاههای متخصصان است. نخست آنکه مرگاندیشی از چه جایگاهی برخوردار است؟ دوم آنکه تا چه اندازه گنجاندن موضوع مرگاندیشی در برنامهدرسی میتواند مطلوب و صحیح باشد؟ و سوم آنکه کیفیت این گنجاندن به چه صورت میتواند باشد؟ برای جمعآوری دیدگاهها، از روش مصاحبه با روش سؤالات باز استانداردشده، استفاده شد. تحقیق حاضر از منظر روششناسی “توصیفی- تحلیلی” است و از نظر پارادایم زیربنایی، کیفی به شمار میرود. این تحقیق با هدف دیدگاهسنجی به انجام میرسد. جامعه مورد تحقیق، عبارت است از استادان دانشگاهی گروههای آموزشی علوم تربيتي، روانشناسي و الهيات، و همچنین استادان حوزوی و در نهایت مشاوران و دبيران دين و زندگي شاغل در آموزش و پرورش. از بین جامعه فوق 30 تن از متخصصان بر اساس معیارهای تعیین شده، انتخاب شدند. مصاحبهها بعد از پیادهسازی، مورد تحلیل قرار گرفت، و نکات کلیدی در چند مرحله به صورت نظاممند، استخراج و جمعبندی گردید. از جمله نتایج اینکه قریب به اتفاق متخصصان، این موضوع را حائز اهمیت دانسته و فیالجمله درباره گنجاندن آن در برنامهدرسی اتفاق نظر داشتند. از نکات مورد تأکید اینکه دوره ابتدایی، زمان مناسبی برای پرداختن به مرگ و مرگاندیشی نیست، مگر آنکه به طور غیرمستقیم و در قالب روشهای زیباشناسانه و هنری به دانشآموزان عرضه شود. در دوره متوسطه که دانشآموزان وارد مرحله تفکر انتزاعی و صوری شدهاند، میتوان به طور متمرکز و مستقیم به آموزش مرگاندیشی مبادرت کرد. با وجود این، باید مراقب بود که جنبههای سازنده و مثبت مرگ به عنوان جنبهای از رحمانیت خداوند و نه قهاریت او به تصویر کشیده شود. با توجه به نظر موافق متخصصان مورد مصاحبه در خصوص اهمیت و ضرورت و آثار مثبت پرداختن به مرگاندیشی در برنامهدرسی دوره متوسطه، نتیجه این پژوهش، قابل استفاده برای برنامهریزان درسی برای تصمیمگیری در مورد زمان و محتوای مرگاندیشی در برنامهدرسی رسمی میباشد.
نظرات