پرسشنامه رایگان شناسایی نیازهای خدماتی بازنشستگان

تاریخ انتشار : 26 ژانویه 2016

موضوع : پرسشنامه کتابداری,دانلود پرسشنامه رایگان

پرسشنامه شناسایی نیازهای خدماتی بازنشستگان

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی نیازهای اطلاعاتی بازنشستگان اداره آموزش و پرورش شهرستان بجنورد به‌منظور برنامه ریزی جهت ارائه خدمات برون کتابخانه ای به آنان انجام شده‌است.

روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش کلیه بازنشستگان اداره آموزش و پرورش شهرستان بجنورد تا سال 1392 بودند. حجم نمونه آماری 130 نفر برآورد و برای نمونه گیری از روش نمونه‌گیری خوشهای- تصادفی استفاده شد. گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفت. همچنین در تجزیه‌وتحلیل دادهها، از آمار توصیفی و استنباطی با کمک نرم‌افزار اس. پی. اس. اس. استفاده شد.

یافته ها: تجزیه‌وتحلیل داده ها نشان داد ازنظر بازنشستگان، در میان چهار گروه نیازهای اطلاعاتی، به ترتیب نیازهای فردی و فرهنگی- اجتماعی و سیاسی دارای اهمیت و جایگاه بالاتری بودند و نیازهای آموزشی و معنوی- مذهبی در مراتب بعدی اهمیت قرار داشتند. بازنشستگان بیشترین اطلاعات خود را از طریق تلویزیون به‌دست می آوردند. تعداد کمی از بازنشستگان (9/26 ٪) عضو کتابخانه های عمومی بودند و 9/76 ٪ از بازنشستگان از کتابخانه‌های عمومی استفاده نمی کردند. بیشترین میزان استفاده بازنشستگان از کتابخانه های عمومی 3-2 بار در سال (9/6 ٪) بود. دلیل عمده عدم استفاده بازنشستگان از کتابخانه های عمومی، مربوط به دور بودن کتابخانه ها و دلیل اصلی استفاده تعداد کم بازنشستگان از کتابخانه عمومی، امانت گرفتن کتاب بود. میزان آشنایی بازنشستگان با کتابخانه های عمومی و خدمات آن‌ها کمتر از حد متوسط (64/2) و میزان ضرورت ارائه خدمات از سوی کتابخانه های عمومی ازنظر بازنشستگان بیشتر از حد متوسط (20/4) بود. بیشترین منابع درخواستی ازنظر بازنشستگان روزنامه ها بود. بازنشستگان از برخی از خدمات کتابخانه و به میزان کمی استفاده می کردند که شامل امانت منابع (5/18٪)، رزرو منابع (3/12٪)، معرفی منابع (2/6٪)، تازه های کتابخانه (4/5٪)، کمکهای ارجاعی (2/6٪) آموزش و راهنمایی مراجعه‌کنندگان (2/9٪) اعلان مشخصات همایشها (1/3٪) جستجوی اطلاعات و منابع با بهره گیری از شیوه های رایانه ای (8/7٪) و برپایی نمایشگاه های کتابخانه (3/8٪) بود. ازنظر بازنشستگان در میان چهار گروه خدمات کتابخانه، بیشترین تمایل به استفاده از خدمات به ترتیب خدمات امانت، خدمات جنبی، خدمات مرجع و پژوهشی و خدمات اطلاع رسانی بود. به‌طورکلی برنامه های مذهبی (از خدمات جنبی) بیشترین و تشکیل گروههای نمایش (از خدمات جنبی) کمترین تمایل به استفاده بازنشستگان در میان چهار گروه خدمات کتابخانه بود. بیشتر بازنشستگان تمایل داشتند، شیوه ارائه خدمات از سوی کتابخانه ها غیر از خدمات جنبی کتابخانه، به‌صورت غیرحضوری باشد. ازنظر آنان بهترین زمان برای ارائه خدمات کتابخانه ای در طول ایام هفته و خصوصاً هنگام عصر بود.

اصالت /ارزش: یافته های این پژوهش میتواند به مسئولان امور در رفع نیازهای اطلاعاتی گروه های ویژهای از جامعه یعنی بازنشستگان کمک کند چراکه شناسایی نیازهای اطلاعاتی بازنشستگان باعث میشود کتابخانه های عمومی با آگاهی از این نیازها بتوانند با تصمیم گیری های درست به رفع کاستی های احتمالی موجود، ارائه الگوی مناسب برای خط مشی مجموعه سازی و ارائه خدمات و بهبود کانال های دستیابی به اطلاعات بپردازند. همچنین این پژوهش با ارائه الگویی جهت تأمین خدمات برون کتابخانه ای، در دستیابی بازنشستگان به مواد اطلاعاتی مورد نیاز خود نقش مؤثری ایفا می کند و راهکارهایی را در جهت بهبود و ارتقاء خدمات به بازنشستگان در کتابخانه های عمومی ارائه می دهد. هم‌چنین ازآنجایی‌که این پژوهش از اولین پژوهش ها در حوزه خدمات برون کتابخانه ای در کتابخانه های عمومی است و هدف آن ارائه الگویی برای ارائه این خدمات است، لذا می تواند در راستای ارائه خدمات برون کتابخانه ای به دیگر گروههای مشابه مورد استفاده قرار گیرد.

نتیجه گیری: با در نظر گرفتن یافته های پژوهش و تمایلات بازنشستگان، الگوی ارائه خدمات برون کتابخانه ای به بازنشستگان اداره آموزش و پرورش بجنورد طراحی گردید.