پرسشنامه ارزیابی کیفی خدمات تحویل مدرک الکترونیکی از دیدگاه کاربران
پرسشنامه ارزیابی کیفی خدمات تحویل مدرک الکترونیکی از دیدگاه کاربران
هدف :هدف از انجام این پژوهش، تعیین وضعیت خدمات تحویل مدرک الکترونیکی کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی بر مبنای مدل ارزیابی پیشنهادی است. با توجه به نبود یک مدل جامع خاص برای ارزیابی خدمات تحویل مدرک الکترونیکی کتابخانههای دیجیتال، ضرورت دارد تا مدلی جامع در این زمینه پیشنهاد شود و بر اساس آن، این خدمات بااهمیت مورد ارزیابی مداوم قرار گیرند. در این راستا، این پژوهش به شناسایی ابعاد و معیارهای اصلی و فرعی جهت طراحی مدل پیشنهادی ارزیابی کیفی خدمات تحویل مدرک کتابخانههای دیجیتال و ارزیابی کیفی خدمات تحویل مدرک کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی براساس مدل پیشنهادی میپردازد.
روششناسی: روش این پژوهش پیمایشی با رویکرد تحلیلی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش را دو گروه متخصصان (شامل اعضای هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه فردوسی مشهد و کتابداران دارای سابقه ارائه خدمات در بخشهای تحویل مدرک سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و مرکز اطلاع رسانی و کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد) و گروه کاربران کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی، که از زمان شروع خدمات تحویل مدرک الکترونیکی این کتابخانه دیجیتال (تیرماه 1392) از این خدمات استفاده کردهاند، تشکیل میدهد. با توجه به تعداد محدود متخصصان (36 نفر) از روش سرشماری استفاده شد و برای گروه کاربران، 264 کاربر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها، دو پرسشنامه محقق ساخته بود. پرسشنامه متخصصان به منظور وزندهی به ضرورتها و شاخصهای اصلی و فرعی مدل و تعیین میزان اهمیت آنها نسبت به یکدیگر با بهرهگیری از فن تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) استفاده شد و در پرسشنامه کاربران تعداد 42 گویه برای شاخصهای فرعی مدل ارزیابی خدمات تحویل مدرک الکترونیکی طراحی شد. پایائی پرسشنامه کاربران و مؤلفههای آن هم با توجه به آلفای کرونباخ به دست آمده (96/.) مورد تأیید قرار گرفت. روایی ابزارها هم توسط اعضای هیأت علمی دانشگاه فردوسی و دانشجویان دکتری تأیید شد.
یافتهها: بر مبنای یافتههای این پژوهش، نمره نهائی وضعیت خدمات تحویل مدرک الکترونیکی کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی با توجه به مدل ارزیابی پیشنهادی از سطح میانگین بالاتر و این تفاوت با توجه به دادههای آزمون تی تک نمونهای معنادار بود. این یافته بیانگر وضعیت نسبتاً مناسب نظام خدمات تحویل مدرک الکترونیکی آستان قدس رضوی است. همچنین شاخصهای فرعی جستجوی پیشرفته، گزینههای مرور، حق معنوی، دسترسی به اطلاعات کمکی مناسب و کیفیت با توجه به نظر کاربران و ضریب اهمیت هر یک از شاخصها که توسط متخصصان تعیین شده بود، در جایگاه نخست تا پنجم و شاخصهای فرعی انعطافپذیری، سرعت، برقراری ارتباط مناسب، قیمت و واضح بودن فرایندها در ردههای آخر در میان بیست و چهار شاخص فرعی قرار گرفتند. یافتههای مرتبط با فرضیههای دیگر پژوهش نیز نشان داد که میان نمره ارزیابی خدمات تحویل مدرک کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی توسط کاربران با میزان استفاده آنها از خدمات تحویل مدرک کتابخانه دیجیتال مذکور رابطه معناداری وجود نداشت. همچنین تفاوت معناداری میان نمره ارزیابی خدمات تحویل مدرک کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی توسط کاربران دارای تجربه استفاده از سایر کتابخانههای دیجیتال ایرانی با کاربران فاقد این تجربه مشاهده نشد.
نتیجهگیری: طراحان کتابخانههای دیجیتال قادر خواهند بود با بهرهگیری از یافتههای این پژوهش، خدمات تحویل مدرک الکترونیکی کتابخانه دیجیتال خود را بهگونهای طراحی کنند که رضایت مشتریان خود را به بهترین شکل جلب کنند. مدیران و طراحان کتابخانه دیجیتال سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی نیز با بهرهگیری از یافتههای این پژوهش میتوانند به نقاط ضعف و چالشهای خدمات تحویل مدرک الکترونیکی کتابخانه دیجیتال خود آشنا شوند و به منظور جلب رضایت بیشتر مشتریان، اصلاحهای لازم را در طراحی این نظام انجام دهند. از ویژگیهای پژوهش حاضر همچنین پیشنهاد مدلی خاص برای ارزیابی یکی از مهمترین خدمات کتابخانههای دیجیتال یعنی خدمات تحویل مدرک الکترونیکی است
خوب بود
عالییییی مرسی