پرسشنامه رایگان

پرسشنامه بررسی میزان رعایت اخلاق پژوهش در رساله های دکتری گروه علوم انسانی

هدف این پژوهش بررسی میزان رعایت اصول اخلاقی در رساله­های دکتری گروه علوم انسانی در دانشگاه فردوسی مشهد بود. در بررسی رعایت اصول اخلاقی در پژوهش مؤلفه­های حقوق آزمودنی­ها، رعایت اصول اخلاقی در استناددهی، رعایت اصول اخلاقی در گزارش پژوهش و داشتن تعهدنامه اخلاقی مورد توجه قرار گرفت. روش پژوهش حاضر تحلیل محتوا بود و جامعه آماری آن شامل کلیه رساله­های دکتری دفاع شده طی 5 سال (1386 تا 1390) در سه دانشکده علوم انسانی (ادبیات و علوم انسانی، الهیات و علوم تربیتی و روانشناسی) بود که به شیوه سرشماری مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از سیاهه­ای استفاده شده که بر اساس آن وضعیت رعایت اصول اخلاقی در رساله­های دکتری مشخص شده است. برای احراز روایی از روایی محتوا (نظر متخصصان روش تحقیق) استفاده شد و برای مشخص کردن پایایی تحلیل محتوا از کدگذار دوم و با استفاده از ضریب کاپا مشخص شد که میزان پایایی برابر با 82/0 بود. یافته‌های پژوهش نشان داد که در رابطه با رعایت حقوق آزمودنیها، صرفاً در 3/4 درصد رساله­هاچگونگی اخذ رضایت آگاهانه توضیح داده شده بود، در 3/4 درصد رساله­ها رضایت آگاهانه به صورت مکتوب اخذ شده بود، در همه رساله­ها مشارکت کنندگان برای اخذ رضایت آگاهانه قادر بوده­اند، هیچ کدام از رساله­­های مورد بررسی بر روی گروه­های خاص شامل سالمندان، اطفال و بیماران روانی پژوهشی انجام نداده بودند که لازم باشد از سرپرستان و یا والدین آنها رضایت آگاهانه اخذ کنند. در هیچ رساله­ای اشاره­ای به آزاد گذاردن مشارکت کنندگان در ادامه شرکت در پژوهش یا ترک آن  نشده بود. در هیچ رساله­ای لزومي به مشاهده مشارکت کننده بدون اطلاع خودش نبوده است، تنها در 4/17 درصد رساله­ها به چگونگی آگاه کردن آزمودنی­ها از اهداف و ماهیت مطالعه اشاره شده بود، نحوه معرفی پژوهشگر به آزمودنی­ها در 13 درصد رساله­ها شرح داده شده بود، پژوهشگران در هیچکدام از رساله­ها به رازداری در پژوهش اشاره­ای نکرده بود، آزمودنی­ها در 4/91 درصد رساله­ها قابل شناسایی نبودند، تنها در 13 درصد رساله­ها به سلامت و آسایش آزمودنی­ها توجه شده بود، تنها در 13 درصد رساله­ها چاره اندیشی برای عوارض مربوط به مطالعه پیش بینی شده بود و در 3/4 درصد رساله­ها به موضوع استرس­آور بودن مطالعه به طور کامل اشاره شده بود. در ارتباط با مؤلفه اصول استناددهی و ارجاع،  در53 درصد رساله­های مورد مطالعه گویه استانداردهای نقل قول رعایت شده بود، در 94 درصد از منابع معتبر استفاده شده بود، در 75 درصد رساله­ها استناددهی درون متنی رعایت شده بود و در 2/20 درصد آنها استناددهی برون متنی به طور کامل شده بود و در رابطه با مؤلفه رعایت اصول اخلاقی در گزارش پژوهش، در 7/8 درصد رساله­هاي دكتري گویه رازداری رعایت شده بود، در 3/4 درصد به تحقیر مشارکت کنندگان پرداخته شده بود، در 1/88 درصد روش گردآوری داده­ها مشخص شده بود، در 75 درصد اعتبار ابزار پژوهش گزارش شده بود، در 9/67 درصد روش تحلیل داده­ها مشخص شده بود، در 3/79 درصد همسو بودن روش تحلیل داده­ها با روش تحقیق پژوهش به طور کامل رعایت شده بودند و 5/59 درصد از رساله­ها دارای تعهدنامه اخلاقی بودند. همچنین بین رساله­های دانشکده­های مختلف علوم انسانی ( ادبیات و علوم انسانی، الهیات و علوم تربیتی و روانشناسی) بین رساله­ها در سال­های مختلف (1386، 1387، 1388، 1389 و 1390)، و بین مرتبه علمی اساتید راهنمای رساله­ها (استادیار، دانشیار، استاد) از لحاظ میزان رعایت اصول اخلاقی در پژوهش تفاوت وجود داشت. بطور کلی، نظر به اینکه وضعیت رعایت اصول اخلاقی در رساله­های دکتری مطلوب نیست، پیشنهاد می­شود در سطح دانشگاه­ها کمیته­های اخلاق جهت نظارت کامل بر انجام پژوهش­های دانشجویان تحصیلات تکمیلی دایر شده و در زمینه آموزش نیز به برگزاری کارگاه­های آموزش اصول علمی و اخلاقی انجام پژوهش و غنی­تر کردن مبحث اخلاق پژوهش در کتابهای روش تحقیق اقدام شود.

خصوصیات این پرسشنامه

 تعریف مفهومی و عملیاتی: دارد

 نوع فایل: pdf

 تعداد صفحات: 3

 منبع: دارد

تفسیر و نمره گذاری: دارد

دانلود مستقیم و رایگان پرسشنامه بررسی میزان رعایت اخلاق پژوهش در رساله های دکتری گروه علوم انسانی