پرسشنامه رایگان نگرش نسبت به رعایت/ عدم رعایت قوانین رانندگی
پرسشنامه نگرش نسبت به رعایت/ عدم رعایت قوانین رانندگی
چکیده:
از بین عوامل انسانی، رفتارهای پرخطر رانندگی، به عنوان اصلیترین عامل در بروز تصادفات ترافيكي مطرح شده است. رفتارهای پرخطر رانندگی به چهار نوع لغزشها، خطاها، تخلفات پرخاشگرانه و تخلفات معمولي تقسيم ميشوند. هدف از پژوهش حاضر، بررسي نقش عاملهاي شناختي در بروز لغزشها و خطاهاي رانندگي و نقش نگرش براساس الگوي نظريه رفتار برنامهدار در تخلفات پرخاشگرانه و معمولي رانندگي بود. 110 نفر در این مطالعه شرکت کردند. رفتارهاي پرخطر رانندگي با استفاده از پرسشنامه رفتار رانندگي منچستر مورد بررسي قرار گرفت. سه مولفه از كنشهاي اجرايي شامل، حافظهي کاری دیداری، توجه پایدار و بازداری رفتاری به ترتيب بوسيله آزمونهاي فراخناي ديداري ارقام، عملكرد پيوسته و برو/نرو اندازهگيري شدند. براي سنجش نگرش نسبت به رعايت قوانين رانندگي از پرسشنامهي محققساخته براساس الگوي نظريه رفتار برنامهدار كه مولفههاي نگرش، هنجارهاي ذهني، كنترل رفتاري ادراكشده و قصد را مورد اندازهگيري قرار ميداد، استفاده شد. نتایج نشان داد که از بین کنشهای اجرایی، توجه پایدار، قادر به پیشبینی خطاها و تخلفات پرخاشگرانه رانندگی بود. بازداری رفتاری نیز پیشبینی کنندهی معنادار برای لغزشها، خطاها و تخلفات پرخاشگرانه بود. از بین مولفههای نگرش، نگرش نسبت به پیامد رفتار رعايت قوانين و کنترل رفتاری ادراک شده پیشبینی کننده تخلفات پرخاشگرانه رانندگی بودند. کنترل رفتاری ادراک شده و قصد برای رعايت قوانين رانندگي قادر به پیشبینی تخلفات معمولی در رانندگی بودند. همچنين، لغزشها، خطاها و تخلفات پرخاشگرانه در گروه ميانسال بالاتر از گروه جوان بود. مردان در همه گروههاي سني تخلفات پرخاشگرانه و معمولي بيشتري را نشان دادند. قصد رعايت قوانين در گروه جوان كمتر از ميانسال بود. نگرش مثبت نسبت به رعايت قوانين، كنترل رفتاري ادراك شده براي رعايت قوانين و قصد رعايت قوانين در همه گروههاي سني در مردان كمتر از زنان بود. بطور کلی نتایج مطالعه، اهمیت نقش کنشهای اجرایی و نگرش را در رفتارهای پرخطر رانندگی مورد تأييد قرار ميدهد. بنابراین پیشنهاد تحقیق این است که با هدف کاهش رفتارهای پرخطر رانندگی، ارزیابی از تواناییهای شناختی و نگرشی قبل از دریافت گواهینامه و همچنین در رانندگان متخلف صورت گیرد و در صورت نیاز، برنامههای آموزشی جهت افزایش مهارتهای کنشهای اجرایی و برنامههای مشاورهای به منظور تغییر نگرش مرتبط با رانندگی طراحی گردد.