پرسشنامه رایگان عوامل بازدارنده استفاده از کتابخانه‌ های عمومی

تاریخ انتشار : 21 جولای 2016

موضوع : پرسشنامه کتابداری,دانلود پرسشنامه رایگان

پرسشنامه عوامل بازدارنده استفاده از کتابخانه‌ های عمومی

چکیده:

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی میزان استفاده جوانان و مهمترین عوامل بازدارنده در استفاده آنان از کتابخانه‌ های عمومی شهر مشهد است.

روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی است که با رویکردی توصیفی- تحلیلی و به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری تحقیق حاضر از میان جوانان شاغل در اداره‌ های دولتی شهر مشهد انتخاب شدند که حداقل دارای مدرک کارشناسی‌ بودند. برای انتخاب ادارات مشهد، فهرستی از این ادارات تهیه شد و سپس از میان آن‌ ها، 10 اداره به صورت تصادفی نظام‌مند انتخاب گردید. با توجه به حجم نمونه (170 نفر)، تعداد 17 پرسشنامه‌ به روش نمونه‌گیری ساده در بین کارمندان هر یک از 10 اداره‌ توزیع شد و در تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار گرفت. روایی صوری پرسشنامه توسط اساتید مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه با استفاده از نرم‌افزار SPSS اندازه‌‌گیری شد و مقدار آلفای کرونباخ 78/0 به دست آمد که بیانگر اعتبار خوبی است.

یافته‌ ها: یافته‌ های پژوهش نشان داد که جوانان تحصیلکرده در اداره‌ های شهر مشهد در دو جنس زن و مرد و در مقاطع تحصیلی مختلف در میزان استفاده از کتابخانه‌ های عمومی همگون بودند. در پژوهش حاضر درصد کمی (9/32%) از پاسخ‌گویان عضو کتابخانه عمومی بودند و تنها درصد کمی (35/36%) از آن‌ها از کتابخانه عمومی استفاده می‌کردند. جوانان مورد مطالعه به طور متوسط تمایل به استفاده از کتابخانه‌ های عمومی داشتند و استفاده از کتابخانه‌ های عمومی را در حد کم ضروری می‌دانستند. از میان عوامل بازدارنده در استفاده از کتابخانه‌ های عمومی، با روش کتابخانه‌ای، مهمترین عوامل بازدارنده در دسته سایر عوامل (27/28%) شناسایی گردیدند که عبارت بودند از: ضعف فرهنگ حاکم بر جامعه از لحاظ تأکید بر کتابخوانی، عدم تشویق رسانه‌ های گروهی به مطالعه، عدم تشویق خانواده (والدین) و دوستان به کتابخوانی و مسائل مالی و گرانی (مشکلات اقتصادی خانواده) و کمترین عامل بازدارنده، مربوط به کارکنان کتابخانه‌ ها (86/7%) بود. به طور کلی مهمترین عوامل بازدارنده استفاده از کتابخانه‌ های عمومی، عبارت از: حاکمیت رسانه‌ های دیداری و شنیداری، کسب اطلاعات از کانال‌ هایی به غیر از کتابخانه‌ ها، نبود زمان یا فرصت کافی برای مطالعه، باز نبودن کتابخانه‌‌ ها‌‌ در ساعات مورد نیاز، تبلیغات کم جهت جذب جوانان به مطالعه و کتابخانه‌ ها، دور بودن محل کتابخانه‌ ها از محل سکونت، کمبود تعداد کتابخانه‌ های عمومی سازمان‌ یافته در سطح شهر (کمبود کتابخانه‌ های عمومی در محل کار و زندگی)، به روز نبودن منابع کتابخانه، کمبود کتاب‌ های مورد نیاز، نداشتن نیروی انسانی متخصص، مجرب و کارآزموده برای راهنمایی افراد و عدم کارایی بعضی از کارکنان موجود، کمبود فضای عمومی کتابخانه و مشغله زیاد بودند.

نتیجه‌گیری: به دلیل حاکمیت رسانه‌ های دیداری و شنیداری، کسب اطلاعات از کانال‌ هایی به غیر از کتابخانه‌ ها، دور بودن محل کتابخانه‌ ها از محل سکونت، به روز نبودن منابع کتابخانه و نداشتن نیروی انسانی متخصص، مجرب و کارآزموده برای راهنمایی افراد، به عنوان مهمترین عوامل بازدارنده استفاده جوانان از کتابخانه‌ های عمومی، مواردی جهت رفع این مشکلات پیشنهاد می‌شود: قرارگیری متن کامل برخی منابع مورد نیاز مانند: کتاب‌ها و مقاله‌ ها در سایت کتابخانه، استفاده از امکانات فضای مجازی مانند: وایبر، لاین، تلگرام و… برای اطلاع‌ رسانی از اخبار و خدمات کتابخانه به افراد، افزایش کمی و کیفی منابع کتابخانه متناسب با نیاز افراد و خوش اخلاق بودن کتابداران و مسئولین کتابخانه و برخورد مناسب با مراجعان که می‌تواند به رفع مشکلات و استفاده بیشتر جوانان از کتابخانه‌ های عمومی کمک کند.

ارزش/ اصالت: با شناسایی عوامل بازدارنده بر سر راه استفاده جوانان از کتابخانه‌ های عمومی می‌توان به شناسایی و الویت‌ بندی مهمترین راهکارهای اجرایی و اتخاذ راه کار مناسب به مسئولین و دست‌ اندرکاران کمک کرد که می‌تواند نهایتا موجبات رشد و پیشرفت و سلامت جسمی و روحی جوانان را فراهم آورد.